Το ταξίδι στο Μαγικό Κόσμο του Βιβλίου κάνει τη δεύτερη στάση του στον Πολύγραφο! Κατηφορίσαμε λοιπόν τη Χάνδακος και συναντήσαμε ένα βιβλιοπωλείο που συνδυάζει το ρετρό με το μοντέρνο και την καλαισθησία με την απλότητα! Εκεί μας περίμενε ο Αλέξανδρος ένας άνθρωπος γεμάτος πίστη, δύναμη και αγάπη γι’αυτό που κάνει! Σας δίνουμε λοιπόν μια γεύση από την συζήτηση που ακολούθησε!
Πως πήρες την απόφαση σε μια τέτοια περίοδο οικονομικής κρίσης να ανοίξεις ένα βιβλιοπωλείο ;
Ήταν κάτι που ήθελα πάρα πολύ να κάνω κάποια στιγμή στη ζωή μου. Δεν ήταν εύκολη απόφαση, ήταν ένα ρίσκο .Ένα ρίσκο που γνώριζα από την αρχή. Είχα μείνει χωρίς δουλειά οπότε έπρεπε να βρω κάτι να κάνω .Είδα ότι αν ήθελα να μείνω στο χώρο του βιβλίου δεν υπήρχε δουλειά στην Κρήτη! (αν εν μέσω κρίσης η Κρήτη θεωρώ ότι είναι σε πολύ καλύτερη μοίρα από πολλές άλλες περιοχές στην Ελλάδα κάτι το οποίο το έκανε λίγο πιο εύκολο για μένα). Επειδή καλώς η κακώς στην Ελλάδα η αγορά του βιβλίου, η καρδιά του βιβλίου χτυπά στην Αθήνα, κατά κύριο λόγο εάν θέλεις να δουλέψεις σχετικά με το βιβλίο στην Περιφέρεια, εκτός κέντρου δηλαδή είναι πάρα πολύ δύσκολο. Εκεί πέρα πήρα την απόφαση .Ήξερα ότι αν δεν το έκανα θα το μετάνιωνα κάποια στιγμή, εκεί στα 50-60 μου, οπότε αποφάσισα να πάρω το ρίσκο. Στη λογική ότι καλύτερα να μετανιώνεις για κάτι που έκανες παρά για κάτι που δεν έκανες !
Πώς επηρεάζει η οικονομική κρίση ,το χώρο του βιβλίου αλλά και ειδικότερα το βιβλιοπωλείο ;
Ε βέβαια, είναι κάτι που το έχουμε στην καθημερινότητά μας ,κάτι που έχει μπει στη ζωή μας για τα καλά ,είναι φύση αδύνατο να μην το επηρεάσει. Μην ξεχνάς ότι καλώς ή κακώς , δε θα πω αν είναι καλό ή κακό, θα πω όμως ότι για πολλούς το βιβλίο είναι πολυτέλεια . Θεωρείται είδος πολυτελείας. Δε συμφωνώ με αυτή τη θέση φυσικά ,αγοραστικά όμως ενδεχομένως όταν κάποιος ζορίζεται για τα προς το ζην (για το φαγητό του, για το supermarket, για τα έξοδα της οικογένειας και των παιδιών του) το να μιλάς εσύ για ένα άλλο εμπορικό αγαθό (προς αποφυγή παρεξηγήσεων, ένα βιβλίο δεν είναι ποτέ μόνο εμπορικό αγαθό αλλά από τη στιγμή που με ρωτάς για την οικονομική κατάσταση ως τέτοιο πρέπει να το δω) ναι είναι πάρα πολύ δύσκολο και επηρεάζεται πάρα πάρα πολύ.
Το γεγονός ότι οι εφημερίδες κάνουν δώρο στους αναγνώστες τους ένα βιβλίο, όπου τις περισσότερες φορές είναι μια ευτελή έκδοση αυτό επιτείνει το πρόβλημα; Ή ακόμα και μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που πουλάνε ηλεκτρονικές συσκευές ας πούμε , που δίπλα με τον εκτυπωτή έχουν και τα βιβλία αυτό βοηθάει ή όχι;
Θα σου πω και τη μια άποψη και την άλλη , το να κάνει μια εφημερίδα δώρο ένα βιβλίο, υπάρχει το επιχείρημα που λέει ότι έτσι συστήνουμε στο ευρύ κοινό ένα συγγραφέα που αλλιώς δε θα είχε τη δυνατότητα να το διαβάσει, το οποίο είναι πασπαλισμένο και με μπόλικη ζάχαρη ως άποψη ,στη λογική ότι ..-ρε γαμώτο αν πω εγώ κάτι τώρα είναι παρεξηγήσιμο γιατί ως βιβλιοπώλης θα θεωρηθεί ότι ευλογώ τα γένια μου-, οπότε θα σου πω και τις δυο θέσεις και κρίνε. Μια άποψη λοιπόν είναι αυτή ότι έτσι συστήνεις στο ευρύ κοινό ένα βιβλίο που αλλιώς δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να το διαβάσει. Προσωπικά θεωρώ ότι αυτό είναι μύθος υπάρχουν εξαιρετικές δανειστικές βιβλιοθήκες σε όλη την Ελλάδα, ανοιχτές-δωρεάν στο κοινό, και ειδικά για το Ηράκλειο έχουμε τη Βικελαία ανοιχτή βιβλιοθήκη, η οποία είναι ένας θησαυρός και έχει απίστευτους τίτλους μέσα.
Άρα η θέση θέλω να διαβάσω ένα βιβλίο αλλά δεν μου το επιτρέπουν τα οικονομικά μου, θεωρώ είναι λάθος. Ενδεχομένως να μην μπορείς να αγοράσεις ένα βιβλίο ως φυσικό αντικείμενο, ως υλικό αντικείμενο, το οποίο εγώ αυτό το δέχομαι, όχι όμως ότι δεν μπορείς να το διαβάσεις. Καταλαβαίνεις τη διαφορά ;! Άρα αν πεις ότι δεν μπορώ να το αγοράσω, δεν μπορείς να αγοράσεις στη δεδομένη κατάσταση που ζούμε σαν χώρα πάρα πολλά πράγματα, το να παίρνεις ένα βιβλίο από εφημερίδα, το οποίο πολλές φορές είναι αμφιβόλου μετάφρασης, αμφιβόλου επιμέλειας, το χαρτί στο οποίο είναι τυπωμένο είναι αυτό που λέμε χαρτί εφημερίδας , εννοώντας το ευτελές, άρα τελικά πιο πολύ σαν κράχτης στην εφημερίδα δουλεύει ένα τέτοιο δώρο παρά έχει αγαθές προθέσεις να προωθήσει τη βιβλιοφιλία.
Πόσο μάλλον όταν πολλές τέτοιες εκδόσεις αν το καλοσκεφτείς είναι ακριβές, γιατί αν ένα βιβλίο χωρίς επιμέλεια, χωρίς σωστή μετάφραση, σε ένα χαρτί το οποίο κιτρινίζει και σκίζεται μέσα σε δύο χρόνια, έχει χρόνο ζωής δύο έτη και πολλές φορές ένα μεγάλο έργο μπορεί να το δίνει σε συνέχεια σε 2 ή σε 3 Κυριακές, κατάλαβες ότι αν τα βάλεις μαζί τελικά μπορεί να το πληρώσεις παραπάνω! ; Η μεγαλύτερη ζημιά που κάνει αυτό το πράγμα είναι ότι ευτελίζει το βιβλίο ως προϊόν, κάνει όλους τους εμπλεκόμενους στο χώρο του βιβλίου , είτε μιλάμε για βιβλιοπωλεία είτε μιλάμε για εκδόσεις, για επιμελητές και μεταφραστές «ως τους ωμούς κλέφτες!!» είναι δυστυχώς μια κατάσταση που ήρθε για να μείνει. Οι έντυπες εφημερίδες οι οποίες αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήματα λόγω των ηλεκτρονικών portals, αντιμετωπίζουν σε παγκόσμιο επίπεδο μια πολύ μεγάλη κρίση, ένας τρόπος να υπερασπιστούν τις πωλήσεις τους είναι να δίνουν και κάποια πακέτα δώρων, παλιότερα ήταν τα cdπλέον είναι τα βιβλία, στο μέλλον δεν ξέρω τι θα είναι. Είναι ένας κράχτης που θα φέρει κόσμο στο περίπτερο για να αγοράσει εφημερίδα.
Στο ίδιο το βιβλίο δεν προσφέρουν και τίποτα επί της ουσίας!
Αν μπορώ να πω ότι κάτι έχουν προσφέρει, πολύς κόσμος έχει διαβάσει ένα συγγραφέα σε μια πολύ κακή ποιότητα έκδοσης και μετά θα έρθει στο βιβλιοπωλείο να αναζητήσει άλλα βιβλία του.
Επειδή (δεν μπορώ να μην το πω!) βλέπω ένα βιβλιοπωλείο με εξαιρετική αισθητική, ειδικότερα όσον αφορά το βιβλιοπωλείο, δηλαδή τι θέση θα πάρουν τα βιβλία αλλά και τι εκδόσεις (προτιμάτε) να μπουν στο χώρο , είναι θέμα που εμπίπτει στην αισθητική του κάθε βιβλιοπώλη ή είναι άνωθεν εντολές ; π.χ από εκδοτικούς οίκους ( βάλε στη βιτρίνα αυτό το βιβλίο για να πουλήσει!)
Δημοκρατικά δημοκρατικά, εδώ μέσα αποφασίζω εγώ, να σου το πω έτσι! Πρόσεξε, αν είναι να κάνεις μέσα στην κρίση ένα τέτοιο άνοιγμα και να χάσεις τον ύπνο σου και να σε χάσει η οικογένεια σου και να είσαι όλη την ώρα εδώ πέρα και να έχεις διαλύσει τη μέση σου κουβαλώντας και όλες τις άλλες δυσκολίες που έχει , αν δεν κάνεις και το κέφι σου δεν είναι μαλακία ; (δεν ξέρω πως το γράφεις αυτό) – Έτσι ακριβώς όπως το είπες!!
Οπότε κάνεις το κέφι σου! Το να φτάσεις στο σημείο να χρεώνεις το ράφι ( όσο άσχημα κι αν ακούγεται, συμβαίνει αυτό) το να χρεώνεις την τοποθέτηση σε ένα ράφι, προσωπικά θεωρώ ότι είναι από φαιδρό έως τραγικό. Για μένα είναι τραγικό, το να πεις αυτό θα το βάλω εκεί πέρα..! Λοιπόν το πως φτιάχνεις μια βιβλιοθήκη ή ένα ράφι εμπίπτει στα όρια του μεταφυσικού, και υπάρχουν εξαιρετικά δοκίμια περί βιβλιοθηκών και πως στήνεις μια βιβλιοθήκη. Τα βιβλία που διαλέγονται για εδώ μέσα είναι καθαρά δικές μου επιλογές.
Υπάρχουν βιβλία που δε θα τα διάβαζα και σίγουρα θα πρέπει να τα έχεις για καθαρά εμπορικούς λόγους, τουλάχιστον όμως αυτά τα βιβλία δε θα στερήσουν το χώρο τοποθέτησης από άλλες εντός εισαγωγικών ποιοτικές επιλογές και πιο ιδιαίτερα βιβλία. Δηλαδή εγώ πάντα ήθελα στη βιτρίνα ή στα ράφια μου να υπάρχουν βιβλία τα οποία δεν ακούγονται εύκολα, είναι παραγκωνισμένα και από νέους δημιουργούς, από μικρούς εκδότες.
Υπάρχουν κάτι έρευνες τελευταία στο διαδίκτυο που αναφέρουν ότι ο Έλληνας είναι στις τελευταίες θέσεις από τους πολίτες της Ευρώπης στο διάβασμα την ασπάζεστε αυτή την άποψη;
Το έχω ακούσει ως στατιστική, δεν έχω ακριβή εικόνα, δηλαδή δεν μπορώ να σου πω αν είμαστε τελευταίοι ή στη μέση αλλά σίγουρα δε διαβάζουμε σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό αν θέλεις έχει και πάρα πολλές αιτίες και πάρα πολλές συνέπειες. Δεν μπορώ να σου πω αντικειμενικά αν διαβάζει ή δε διαβάζει γιατί αν κρίνω ας πούμε από το περιβάλλον μου, δε διαβάζει κανένας από τους φίλους μου-όχι δε διαβάζει κανένας- διαβάζουν λιγότεροι από εκείνους που δε διαβάζουν. Αν κρίνω από εδώ μέσα υπάρχει αρκετός κόσμος που με τιμάει με την εμπιστοσύνη του. Βλέπω πάντως ότι στο Ηράκλειο, το κοινό που διαβάζει δεν πάει πότε σε ένα μόνο βιβλιοπωλείο. Είναι ένας σύνδεσμος βιβλιόφιλων , ο οποίος μας στηρίζει όλους. Άρα υπάρχει αναγνωστικό κοινό στο Ηράκλειο, τώρα σε τι ποσοστό είναι σε σχέση με αυτούς που δεν διαβάζουν, δεν ξέρω!. Πιστεύω ότι δεν πολύ-διαβάζουμε και γι’ αυτό έχουμε έρθει εδώ που έχουμε έρθει, όχι μόνο γι’ άυτό αλλά και γι’ αυτο!!
Ξεκινώντας αυτό το projectδιαπιστώσαμε ότι σε μια σχετικά μικρή πόλη όπως το Ηράκλειο υπάρχουν πολλά και αξιόλογα βιβλιοπωλεία. Ποια είναι η γνώμη σας πάνω σε αυτό;
Σκέψου ότι και παλιότερα ως αναγνώστης –πελάτης και τώρα ως αναγνώστης-επαγγελματίας βλέπω το ίδιο πράγμα, ότι παλιά και εγώ δεν ψώνιζα ποτέ από ένα μόνο βιβλιοπωλείο, που μπορεί να έβρισκα τα ίδια πράγματα, αλλά μου άρεσε το να στηρίζω όλους τους συναδέλφους και τώρα το βλέπω από την άλλη πλευρά ότι ο Βαγγέλης που θα έρθει εδώ πέρα θα πάει και στο Μανώλη, θα πάει και στο Στέργιο θεωρώντας το ως κάτι απολύτως φυσιολογικό ,είναι κάτι πάρα πολύ όμορφο !! Αν ισχύει το προηγούμενο περί στατιστικών τότε είμαστε μια μειονότητα, τα μέλη όμως της μειονότητας γνωρίζονται μεταξύ τους..(γέλια)
Ολοκληρώνοντας, πως σας φαίνεται το project του MagicBuzz «ταξίδι στον κόσμο του βιβλίου» ;;
Πέρα από τη αμηχανία να σε ρωτάει κάποιος νέος άνθρωπος διάφορα πράγματα λες και είσαι κάποιος ειδήμων, πέρα από αυτή την αμηχανία λοιπόν μου φαίνεται πάρα πολύ ενδιαφέρον γιατί σου ξαναλέω εμείς που δουλεύουμε με το βιβλίο οι άνθρωποι με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή είναι ούτως ή άλλος αναγνώστες άρα έχουν και συγκεκριμένες θέσεις. Το να βγει όμως μια τέτοια κουβέντα προς τα έξω σε ένα ευρύτερο κοινό έχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον . Έτσι μιλώντας και σε ένα εντός εισαγωγικών μη μυημένο κοινό για το βιβλίο, γιατί στην Ελλάδα της κρίσης αλλά και των προηγούμενων δεκαετιών της επίπλαστης ευμάρειας ,οτιδήποτε έχει να κάνει με τον πολιτισμό , άρα και το βιβλίο, είχε μια περίεργη αύρα ..του ελιτίστικου, της καρικατούρας, του ποιητή φανφάρα… Αυτός που διάβαζε θεωρούνταν και λίγο αρπαγμένος. Ένα τέτοιο project θέλω να πιστεύω ότι δείχνει και την πιο φυσιολογική πλευρά των πραγμάτων. Προσωπικά το βρήκα πάρα πολύ ενδιαφέρον, αυτό όμως θα το κρίνουν και οι αναγνώστες.
Θες να μας πεις κάτι για τα δύο βιβλία που μας δωρίζεις για να κληρώσουμε στους επιβάτες του MagicBuzz;;
Μιας και είπαμε για τη Λατινική Αμερική λοιπόν στην αρχή της κουβέντας μας, οι Λατινοαμερικάνοι και οι Ισπανόφωνοι μου αρέσουν πάρα πάρα πολύ, τρελαίνομαι για ταινίες, λογοτεχνία αλλά και την κουλτούρα τους γενικότερα. ¨Ο Έρωτας στα χρόνια της χολέρας¨- μιας και μου είπες για τον Marquez, που συμπληρώνονται και 2 χρόνια από το θάνατό του- είναι ένας πολύ πολύ αγαπημένος μου συγγραφέας και ‘’ Ο Έρωτας στα χρόνια της χολέρας’’ θεωρώ είναι ότι πιο τρυφερό έχω διαβάσει εγώ προσωπικά για τον έρωτα. Στον αντίποδα ο Ira Levin ενώ δεν είναι Λατινοαμερικάνος, ‘’ Τα παιδιά από τη Βραζιλία’’ μιλάνε για μια πολύ άσχημη σελίδα της παγκόσμιας ιστορίας, για το πως οι ναζί μπόλιασαν τις αμερικάνικες δικτατορίες με τις ευλογίες Αμερικάνων και Ευρωπαίων.. Το κείμενο θεωρώ ότι είναι ανατριχιαστικό. Οπότε έχουμε δυο βιβλία αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους! Τα προτείνω ανεπιφύλαχτα !!
επιμέλεια κειμένου
Χριστίνα Ζερβουδάκη
Φωτογραφία
Σπύρος Μαστρογιαννάκης
συνέντευξη
Βαγγέλης Μπουμπάκης
Μάιος 2016
