Η άνοιξη είναι η χειρότερη εποχή για να πεθάνεις, φωνάζει ο Ρότμαν με αυτό το μικρό μυθιστόρημα του, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Ο τίτλος – «Πεθαίνοντας την άνοιξη» – κυριολεκτεί διπλά, αφού η ιστορία συμβαίνει την άνοιξη του 1945 στη Γερμανία. Οι Ρώσοι προελαύνουν ακάθεκτοι. Κάθε λογικός άνθρωπος θα πίστευε πως το ναζιστικό καθεστώς θα είχε πια καταθέσει τα όπλα. Απεναντίας, η λαγνεία του πολέμου, η ψευδαίσθηση του αήττητου οδηγεί την ηγεσία να συμπαρασύρει στη δική της καταστροφή ότι έχει μείνει ακόμη όρθιο, ακόμα και τους εναπομείναντες ζωντανούς. Στο τέλος επιστρατεύει τους δεκαεπτάχρονους. Αυτούς, για να κάνουν τί άραγε;
Στο κείμενο του Ρότμαν τα πράγματα αποκαλύπτεται πως δεν είναι τόσο απλά. Ο πόλεμος παραμένει πόλεμος, όσο διαρκεί. Μέχρι την ύστερη στιγμή του. Και οι επιλογές είναι δεδομένες. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από τους κανόνες του. Τώρα που πολεμάμε είμαστε ανθρώπινα σκουπίδια. Χθεσινέ γείτονα και φίλε, μην περιμένεις από εμάς έλεος ή κατανόηση. Μπορεί μέχρι χτες να σε καμαρώναμε να μεγαλώνεις, να βγάζεις το πρώτο χνούδι στο πανωχείλι σου, μα τώρα πρέπει να πολεμήσεις δίπλα μας. Δηλαδή, να σκοτωθείς τζάμπα δίπλα μας. Για όποιον σκέφτεται αλλιώς ο δρόμος είναι ένας, όπως μας τον περιγράφει σε μερικές εξαιρετικές σελίδες του ο Ρότμαν. Ο ανθρωπισμός, η αγάπη για τη ζωή, ο έρωτας αναβάλλονται μέχρι νεωτέρας.
Σε ένα κείμενο αξιοζήλευτης ισορροπίας, όπου το θέμα του σε πιάνει από το λαιμό και η γλώσσα του σε συναρπάζει ο Ρότμαν εικονογραφεί τη μεγάλη αντίφαση ανάμεσα στους ανθρώπους και τα υλικά επιτεύγματα τους που καταρρέουν το ένα μετά το άλλο, που διαλύονται από την αναμενόμενη επιθετική μανία του επελαύνοντος νικητή και στη φύση που με όλες τις δυνάμεις της μπαίνει στη φάση της αναγέννησης, δηλαδή στην άνοιξη. Ολοζώντανες οι εικόνες της ολοκληρωτικής διάλυσης των ψυχών και των σχέσεων μέσα σε ένα περιβάλλον που μόνο λίγα λουλούδια και το πράσινο χορτάρι που δεν έχει καεί από τις βόμβες μένει να υπόσχεται μια πιθανή συνέχεια της ζωής.
Οι ασχήμιες και οι αγριότητες του πολέμου υπενθυμίζονται και στοιχειώνουν τους σημερινούς ηττημένους. Τρέμουν για το νόμισμα που θα τις ξεπληρώσει. Ο πανικός επενδύεται με ιδεολογία, το κακό τους χάλι αποκαλύπτει τις καταπιεσμένες κακοήθειες. Τελικά, η ήττα στον πόλεμο είναι η μικρότερη ζημιά. Η ενοχή θα μείνει και μετά και μόνο όσοι αγαπήσουν και αγαπηθούν έχουν ένα κλαδί να κρατηθούν.
Τι έκπληξη κι αυτή! Μα ποιος είναι ο Ραλφ Ρότμαν; Πως και δεν έχει μεταφραστεί μέχρι τώρα κανένα άλλο έργο του στα ελληνικά;
Μανώλης Παπουτσάκης
Βιβλιοπώλης – Αναλόγιο
