«Μαραντόνα, το χέρι του Θεού, η αλήθεια μου»
Εκδόσεις Πατάκη
συνάντηση με την Αγαθή Δημητρούκα
Β.Μ: Τι θα διαβάσει κανείς στην «βιογραφία» μιας συγκεκριμένης περιόδου της ζωής του Diego Armando Maradona;
Το βιβλίο μιλάει κυρίως για το Μουντιάλ του 1986. Για την προετοιμασία του ίδιου του Μαραντόνα και της ομάδας της Αργεντινής μέσα σε απίστευτες δυσκολίες και αντιπαλότητες, για το όνειρο και για τον θρίαμβό τους. Όλα αυτά ειπωμένα με πολύ γλαφυρό τρόπο, καθώς ο Μαραντόνα σχολιάζει τους αγώνες που βλέπει σε βίντεο χρησιμοποιώντας όλες τις «γηπεδικές» εκφράσεις.
Β.Μ: Φαντάζομαι πριν μεταφράσετε το βιβλίο γνωρίζατε τον Maradona. Μετά την τριβή σας με το βιβλίο τι μάθατε περισσότερο για τον άνθρωπο Diego;
Τον γνώριζα από εκείνο το Μουντιάλ, που είχε δει όλος ο κόσμος, κι από κάποια αρνητικά δημοσιεύματα πολύ αργότερα. Από το βιβλίο κατάλαβα πως είναι ένα φλεγόμενο άστρο, μια ιδιοφυΐα στο ποδόσφαιρο, αλλά κι ένα αγράμματο λαϊκό παιδί με ατιθάσευτο συναίσθημα και πάθος, που έγινε παρανάλωμα του μύθου του.
Β.Μ: Τι ήταν αυτό που δεν περιμένατε να διαβάσετε σε αυτή την βιογραφία;
Δε με παραξένεψε κάτι. Ίσως γιατί δεν είμαι προκατειλημμένη με κανένα κείμενο που μεταφράζω, και καταπιάνομαι με μια μεγάλη γκάμα βιβλίων, από κλασική λογοτεχνία για ενήλικες ή για παιδιά μέχρι εγχειρίδια αυτοβοήθειας και… ποδοσφαιρικά.
Β.Μ: Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο ερχόμαστε πιο κοντά στον Maradona (ανοίγουν νέες πτυχές στην κατανόηση της εκκεντρικής προσωπικότητάς του) ή έχουμε έκπτωση ενός ήρωα;
Έκπτωση; Γιατί; Ο αναγνώστης, πράγματι, κατανοεί καλύτερα την εκκεντρική, όπως λέτε, προσωπικότητα του Μαραντόνα και καταλαβαίνει λίγο παραπάνω το ποδόσφαιρο.
Β.Μ: Θα μπορούσε να διαβαστεί το βιβλίο από μη ποδοσφαιρόφιλους;
-Φυσικά. Πάντως, καλό είναι ο αναγνώστης να ξαναδεί τους αγώνες σε βίντεο. Υπάρχουν στο Youtube. Τους είδα όλους, αρχικά από ανάγκη για να αποφασίσω πώς θα μετέφερα στα ελληνικά τις φάσεις που περιγράφει ο Μαραντόνα και, στη συνέχεια, από ευχαρίστηση.
Β.Μ: Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε στην μετάφραση του κειμένου;
Ά, πάρα πολλές, σχεδόν άπειρες. Πρώτα πρώτα γλωσσικές. Ο Μαραντόνα μιλάει χύμα, με όλες τις «γηπεδικές» εκφράσεις, όπως είπα και παραπάνω, κι έπρεπε να βρω τις αντίστοιχες ελληνικές. Επίσης, στις περιγραφές του χρησιμοποιεί όρους που δεν υπάρχουν αντίστοιχοί τους στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Ένα παράδειγμα: οι διάφορες ονομασίες για τις πάσες ανάλογα με το μήκος τους. Βεβαίως, έχω μάθει να ρωτάω. Και σ’ αυτή την περίπτωση ρώτησα τον Νίκο Μάλλιαρη, ο οποίος μου επιβεβαίωσε την υποψία μου ότι εμείς δεν έχουμε τόση λεπτομέρεια. Παρ’ όλα αυτά η μετάφραση χρειάστηκε πολλή επιμέλεια, που ευτυχώς την ανέλαβε μία από τις καλύτερες διορθώτριες, η Ελένη Μαρτζούκου, η οποία γνωρίζει από ποδόσφαιρο πολύ καλύτερα από εμένα. Έτσι, λοιπόν, έχετε στα χέρια σας ένα απολαυστικό βιβλίο ενός γνήσιου ειδώλου του ποδοσφαίρου, που αγάπησε την «μπαλίτσα» όσο κανείς.
Συνέντευξη
Βαγγέλης Μπουμπάκης
Φλεβάρης 2020
Η κ. Αγαθή Δημητρούκα είναι συγγραφέας, στιχουργός και μεταφράστρια.
