Γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου του 1927 στην Αρακατάκα, ένα παραλιακό χωριό της Κολομβίας και μεγάλωσε κοντά στους παππούδες του. Το 1947 άρχισε τις σπουδές του στα νομικά και τις πολιτικές επιστήμες, στο Πανεπιστήμιο της Μπογκοτά και τον ίδιο χρόνο η εφημερίδα Ελ Εσπεκταδόρ δημοσίευσε το πρώτο διήγημά του με τίτλο “Η τρίτη παραίτηση”.
Το 1948 μετακόμισε στην Καρταχένα των Δυτικών Ινδιών κι εκεί άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα “Ελ Ουνιβερσάλ”. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά και εφημερίδες στην Αμερική και την Ευρώπη.
Πέθανε στις 17 Απριλίου 2014, σε ηλικία 87 ετών, στην Πόλη του Μεξικού όπου είχε εγκατασταθεί από το 1961.
Το πρώτο μυθιστόρημά του, “Τα νεκρά φύλλα”, εκδόθηκε το 1955 και ακολούθησαν τα έργα “Κακιά ώρα”, “Ο Συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει” και “Η κηδεία της μεγάλης μάμα”. Το 1967 κυκλοφόρησε το έργο “Εκατό χρόνια μοναξιά”, μυθιστόρημα που αποκόμισε αμέσως τις θετικότερες κριτικές και κέρδισε το αναγνωστικό κοινό, καθιερώνοντας έτσι τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ως έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας.
Στο τεράστιο έργο του, που το 1982 του χάρισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, συμπεριλαμβάνονται και τα μυθιστορήματα: “Το φθινόπωρο του Πατριάρχη”, “Χρονικόν ενός προαναγγελθέντος θανάτου”, “Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας”, “Δώδεκα διηγήματα περιπλανώμενα” και “Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων”. Επίσης έγραψε άρθρα σε περιοδικά, βιβλία με διηγήματα (Μάτια γαλάζιου σκύλου κά) και κινηματογραφικά σενάρια .(Η Έφοδος)
Θεωρείται ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του λογοτεχνικού ρεύματος του «μαγικού ρεαλισμού» και ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της Ισπανόφωνης λογοτεχνίας.
Υπήρξε επίσης κομμουνιστής και φίλος του Φιντέλ Κάστρο, ενώ είχε απαγορευτεί για μεγάλη διάρκεια η είσοδός του στις ΗΠΑ, λόγω της στήριξής του σε αριστερά καθεστώτα που ήταν ενάντια με την Αμερική.
· Εκατό Χρόνια Μοναξιά (1967)
H ιστορία εφτά γενεών της οικογένειας Μπουενδία η οποία βαρύνεται από μια μακρινή προφητεία: είναι καταδικασμένη σε εκατό χρόνια μοναξιάς λόγω μιας αιμομιξίας που έγινε ανάμεσα σε δύο μέλη της. Το “Εκατό Χρόνια Μοναξιά” αποτελεί θεματικά μια ενότητα με τρία άλλα προηγούμενα μυθιστορήματα του συγγραφέα και με δύο από τις συλλογές διηγημάτων. Είναι το βασικό σκηνικό όπου εμφανίζονται, ολοκληρώνονται ή συμπληρώνονται οι ιστορίες και οι ήρωες. Εδώ ολοκληρώνεται το δράμα του Συνταγματάρχη που δεν έχει κανέναν να του γράψει και τον συναντούμε, νεαρό ακόμα, να παραδίδει την περιουσία του επαναστατικού στρατού και να παίρνει την απόδειξη από το χέρι του ίδιου του συνταγματάρχη Αουρελιάνο Μπουενδία. Μαθαίνουμε το τέλος της ιστορίας από τα Ανεμοσκορπίσματα και βλέπουμε τους ήρωες της Κακιάς Ώρας να ξαναζούν στο πρόσωπο του Χοσέ Αρκάδιο Μπουενδία. Συναντούμε περαστικιά την Αθώα Ερέντιρα και την άσπλαχνη γιαγιά της και γνωρίζουμε τη μοναξιά της εξουσίας, τη μοναξιά του μίσους και του πολέμου και πως οι λαοί που καταδικάστηκαν “σε εκατό χρόνια μοναξιά δεν είχαν δεύτερη ευκαιρία πάνω στη γη”. Ο ίδιος ο συγγραφέας στο λόγο που έβγαλε στην απονομή του βραβείου Νόμπελ μίλησε για τη μοναξιά της Λατινικής Αμερικής και ζήτησε από τ’ ανεπτυγμένα κράτη να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία σ’ αυτούς τους λαούς, ιδιαίτερα στις μέρες μας που αγωνίζονται για την πολιτική τους αυτονομία. Από τις εκδόσεις Λιβάνη
· Το Φθινόπωρο του Πατριάρχη (1975)
Το Φθινόπωρο του Πατριάρχη είναι μια οργισμένη μαρτυρία για τη μάστιγα που βασανίζει ως τις μέρες μας αυτούς τους λαούς με τις φρικαλεότητες που διαβάζουμε και ακούμε καθημερινά στα μέσα ενημέρωσης, τις ξεδιάντροπες δολοφονίες, τις καταχρήσεις και τις κτηνωδίες που γίνονται σχεδόν πάντα με την ανοχή κάποιων ξένων συμφερόντων. Ο Πατριάρχης, ένας “παραδοσιακός” Λατινοαμερικανικής προέλευσης δικτάτορας, είναι ένας γέρος στρατηγός ακαθόριστης ηλικίας “μεταξύ 107 και 232 χρόνων”, σε κάποια ανώνυμη Λατινοαμερικάνικη χώρα. Μέσα από τα καθημερινά γεγονότα της ζωής του αναγνωρίζουμε χαρακτηριστικά από στυγνούς δικτάτορες, παλαιούς και σύγχρονους, που συνθέτουν την εικόνα του, αυτή όμως η μυθική, αινιγματική, τρομερή και παντοδύναμη φιγούρα μεταμορφώνεται από την πένα του συγγραφέα σε ήρωα φαρσοκωμωδίας. Ο δικτάτορας επιτέλους απομυθοποιείται, ξαναπαίρνει τις ανθρώπινες διαστάσεις του, καταρρέει και τελικά πεθαίνει για να αφήσει το σαπισμένο κορμί του έρμαιο στα όρνια που μπαινοβγαίνουν στο “μέγαρο της εξουσίας”.
· Η Είδηση μιας Απαγωγής (1996)
«Προτού μπει στο αυτοκίνητο έριξε μια ματιά πίσω της για να σιγουρευτεί πως κανένας δεν την παρακολουθούσε. Ήταν εφτά και πέντε το βράδυ στην Μπογκοτά. Είχε σκοτεινιάσει μια ώρα πριν, το Εθνικό Πάρκο ήταν κακοφωτισμένο και τα δέντρα χωρίς φύλλα διαγράφονταν τρομαχτικά πάνω στο μουντό και θλιβερό ουρανό, αλλά δεν υπήρχε τίποτα τριγύρω της για να φοβηθεί, απ’ όσο μπορούσε να δει». Το τελευταίο βιβλίο του νομπελίστα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες “Η είδηση μιας απαγωγής” είναι ένα μυθιστόρημα διαφορετικό από τα άλλα. Περιγράφει με μοναδική αμεσότητα τις απαγωγές διακεκριμένων προσώπων της πολιτικής ζωής και της δημοσιότητας στην Κολομβία από το διαβόητο βαρόνο της κοκαίνης Πάμπλο Εσκομπάρ. Εκείνο που θέλει να αναδείξει περισσότερο είναι το πόσο υπέφεραν όλοι σ’ αυτήν τη συγκεκριμένη υπόθεση από τους ομήρους, τις αρχές μέχρι και τους απαγωγείς.
Επιμέλεια
Βαγγέλης Μπουμπάκης
17/4/2016
