Αουτσάιντερ
εκδόσεις Εύμαρος
συζήτηση με τον συγγραφέα
Μανόλη Κατεινά
Β.Μ: Αλήθεια πόσο δύσκολο είναι να μιλάς για τον εαυτό σου; Πες μας λοιπόν δυο λόγια για τον Μανόλη Κατεινά και ποια εσωτερική ανάγκη σε οδήγησε να εκφραστείς μέσω της γραφής;
Μ.Κ: Η αλήθεια είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να μιλάς για τον εαυτό σου. Εγώ προσωπικά ντρέπομαι πολύ. Ακόμα και στις παρουσιάσεις των βιβλίων μου προτιμώ ν’ αφήνω τους άλλους να μιλούν για μένα, κι εγώ να έχω ρόλο συμπληρωματικό.
Μεγάλωσα στην Αθήνα, σε μια λαϊκή περιοχή, στον Ταύρο, και όλα τα καλοκαίρια μου τα περνούσα στη Νάξο. Σίγουρα αυτές οι δύο περιοχές έπαιξαν καταλυτικό ρόλο τους στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μου. Σήμερα εργάζομαι ως δάσκαλος στη Νέα Σμύρνη, την οποία αναμφίβολα έχω αγαπήσει πολύ. Εκτός απ’ τη συγγραφή θα ήθελα κάποια στιγμή να ασχοληθώ και με την άλλη μεγάλη μου αγάπη, την αθλητική δημοσιογραφία, κάτι για το οποίο βέβαια δεν έχω ακόμα προσπαθήσει.
Τη γραφή την ξεκίνησα νιώθοντας την ανάγκη να εκφραστώ, την ανάγκη να πω ιστορίες που θα μείνουν. Όποιος διαβάζει ζει και άλλες παράλληλες ζωές, τις ζωές των ηρώων των βιβλίων. Ήθελα λοιπόν κι εγώ να ζήσω κι άλλες παράλληλες με τη δική μου ζωές. Το σίγουρο είναι ότι η πραγματικότητα δε μου φτάνει.
Β.Μ: Έχεις γράψει τα βιβλία: Το μυστήριο της παιδικής χαράς (εκδ. Όστρια), το Σενάριο (εκδ. Το Ανώνυμο Βιβλίο), πρόσφατα κυκλοφόρησαν τα Θολά Νερά (εκδ. Λυκόφως), και φυσικά το Αουτσάιντερ με το οποίο θα ασχοληθούμε εκτενέστερα παρακάτω! Με τι θέματα καταπιάνεσαι στα βιβλία αυτά; Θα έλεγα έχουν μια οσμή noir, αλλά καλύτερα μίλησέ μας εσύ!
Μ.Κ: Το μυστήριο της παιδικής χαράς γράφτηκε στα απόνερα της οικονομικής κρίσης. Πρόκειται για μια ιστορία μυστηρίου για παιδιά. Αυτό όμως που πραγματεύεται ουσιαστικά είναι το σε πιο σημείο μπορεί να φτάσει ένα παιδί, όταν βλέπει την οικογένειά του να δυσκολεύεται οικονομικά και συναισθηματικά. Με τον ήρωα του βιβλίου, τον ερευνητή Χάρη, δεν έχω ξεμπερδέψει ακόμα. Έχω στα σπάργανα δύο νέες περιπέτειες με αυτόν πρωταγωνιστή.
Το Σενάριο είναι το πρώτο μου πνευματικό παιδί, το πρώτο μου βιβλίο. Με αυτό άρχισαν όλα. Πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων με ήρωες ανθρώπους συνηθισμένους, αντισυμβατικούς, που παλεύουν να πετύχουν τα όνειρά τους, που παλεύουν με την καθημερινότητα.
Στα Θολά Νερά με οδήγησε η αγάπη μου για τη Νάξο. Ήθελα να μιλήσω για τις ομορφιές του νησιού, τις μυρωδιές του, τη λαογραφία του, τη μαγεία του. Την αστυνομική λογοτεχνία την αγαπώ. Πάντρεψα λοιπόν αυτές τις δύο μου αγάπες σε μία και έτσι δημιουργήθηκε το συγκεκριμένο βιβλίο. Οι αστυνομικές ιστορίες δένουν αρμονικά με το νησί και θέλω να πιστεύω ότι πετυχαίνουν ένα ενδιαφέρον λογοτεχνικό απόσταγμα.
Β.Μ: Πέρα από τα βιώματα, την παιδική ηλικία και την Νάξο, υπάρχει κάτι άλλο που σε εμπνέει, μια πηγή έμπνευσης που δεν περίμενες;
ΜΚ: Εκτός από τα προσωπικά μου βιώματα και εμπειρίες, τα βιβλία που έχω διαβάσει και τις ταινίες που έχω δει, από τα οποία αναμφίβολα αντλώ υλικό, αυτό που με εμπνέει να γράφω είναι οι ΄΄αντιήρωες΄΄ της καθημερινότητας. Οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Οι άνθρωποι που παλεύουν καθημερινά για τις οικογένειές τους ή για τον ίδιο τους τον εαυτό προσπαθώντας να εξελιχθούν, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν περίεργες ή και πρωτόγνωρες για την ιδιοσυγκρασία τους καταστάσεις.
Β.Μ: Τι θα διαβάσουμε λοιπόν στο περιβόητο Αουτσάιντερ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εύμαρος;
Μ.Κ: Στο Αουτσάιντερ θα διαβάσετε την ιστορία του Μηνά Λάμπρου, ενός τριαντάχρονου ποδοσφαιριστή, ο οποίος παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες που συναντά στον επαγγελματικό και στον προσωπικό τομέα της ζωής του, δεν σταματάει να προσπαθεί, δεν σταματάει να κυνηγάει τα όνειρά του, δεν σταματάει να ζει. Γιατί σημασία στη ζωή δεν έχει πόσες φορές θα πέσεις, αλλά πόσες φορές θα σηκωθείς. Η διαδρομή του περιλαμβάνει δύο κυρίως προορισμούς, τη Νάξο και την Αθήνα, κι ένα ερωτεύσιμο κορίτσι, τη Μαρίζα. Κι εγώ απ’ την αρχή της γραφής του βιβλίου δεν παύω να τον φαντάζομαι σαν κινηματογραφικό ήρωα. Σαν μια φιγούρα αποτυπωμένη στο σελιλόιντ.
Β.Μ: Ποιο είναι το κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο που περιβάλλει την ιστορία;
Μ.Κ: Ο Μηνάς είναι ένας ήρωας της μικροαστικής τάξης. Χωρίς να έχει εξασφαλισμένο μέλλον οικονομικά και συναισθηματικά αγωνίζεται γι΄ αυτό που αγαπά. Παλεύει για το όνειρό του ζώντας στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, που παρά τα όποια προβλήματα υπάρχουν, κανείς δεν μπορεί να του απαγορεύσει να ορθώνει το ανάστημά του, να κρατάει το κεφάλι του ψηλά και να προσπαθεί.
Β.Μ: Ποια βιώματα σε οδήγησαν στο Αουτσάιντερ;
M.K: Στο Αουτσάιντερ με οδήγησε η αγάπη μου για τον αθλητισμό και το ποδόσφαιρο ειδικότερα. Σαν πιτσιρικάς σίγουρα είχε περάσει απ’ το μυαλό μου η ιδέα μεγαλώνοντας να γίνω ποδοσφαιριστής. Σαν έφηβος έπαιξα στον Άγιαξ Ταύρου, στον Φωστήρα και έκανα κάποιες προπονήσεις με τον Πανιώνιο, χωρίς όμως να βγάλω ποτέ δελτίο στη συγκεκριμένη ομάδα. Σαν φοιτητής αγωνίστηκα στην ομάδα ποδοσφαίρου του Παιδαγωγικού Τμήματος, στο πανεπιστημιακό πρωτάθλημα. Επίσης πάντα με μάγευε η στρογγυλή θεά, το να παρακολουθώ το ποδόσφαιρο, το να ενημερώνομαι, το να διαβάζω γι’ αυτό. Ανέκαθεν παρομοίαζα στο μυαλό μου έναν ποδοσφαιρικό αγώνα που διαρκεί ενενήντα λεπτά, με τη ζωή ενός ανθρώπου που πεθαίνει στα ενενήντα του. Συναναστρέφεσαι με άλλους, κοινωνικοποιείσαι, ακολουθείς κανόνες, προσπαθείς να πετύχεις τον στόχο σου, υπάρχουν οι ανταγωνιστές, το αναπάντεχο, η συγκίνηση, η χαρά, η λύπη. Σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου, όπως και στην ίδια τη ζωή, όλα μπορούν να συμβούν…
Β.Μ: Έχεις κάνει ένα πολύ καλό πάντρεμα αληθινών γεγονότων και συμβάντων με μυθοπλαστικά γεγονότα που όμως ο αναγνώστης δεν αναρωτιέται σε καμία στιγμή τι είναι αληθινό και τι ψεύτικο; Αλήθεια τι ήθελες να πεις με το Αουτσάιντερ;
Μ.Κ: Σ’ ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. Η αλήθεια είναι ότι ήθελα να υπάρχουν στο βιβλίο αληθινά γεγονότα, όπως κάποια επίθετα ποδοσφαιριστών εκείνης της περιόδου ή ιστορικά στοιχεία για τον Πανναξιακό και τον Φωστήρα. Επίσης η περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής, της πόλης, ακόμα και της γειτονιάς που διαδραματίζεται η ιστορία, ήθελα να είναι πέρα για πέρα αληθινή. Ο Φωστήρας, στον οποίο επικεντρώνεται τελικά το βιβλίο, είναι υπαρκτό και ιστορικό σωματείο, οπότε εγώ την ιστορία του μπορούσα απλά να την αναδείξω και κυρίως να τη σεβαστώ.
Το Αουτσάιντερ μιλάει για τη δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, την οποία όλοι μας ανεξαιρέτως θα πρέπει να έχουμε. Ο Μηνάς Λάμπρου είναι ένας ποδοσφαιριστής που παρά τις δυσκολίες που έχει συναντήσει συνεχίζει να παλεύει για τα όνειρά του, γι’ αυτό που αγαπά. Είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας που έχει επιμονή, ταλέντο και πείσμα. Ο Μηνάς Λάμπρου θα μπορούσε να είναι εκπαιδευτικός, δικηγόρος, δημοσιογράφος ή υδραυλικός. Μόνο που αντί για γκολ θα διόρθωνε διαγωνίσματα μαθητών ή θα αγόρευε στις αίθουσες των δικαστηρίων. Βέβαια, εγώ και πάλι θα προτιμούσα τα λογοτεχνικά του γκολ!!!
Β.Μ: Το βιβλίο είναι έντονα συγκινητικό αλλά και πολύ ρομαντικό για εμάς που αγαπάμε το ποδόσφαιρο! Που δυστυχώς στις μέρες μας δεν ξέρω εάν μπορούμε να ζήσουμε πια αυτή τη μαγεία! Αλήθεια πιστεύεις ότι μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση έντονης βίας και διαφθοράς και το ρωτώ έχοντας στο μυαλό μου τα τραγικά γεγονότα της Θεσσαλονίκης με την δολοφονία ενός φίλου του ΑΡΗ.
Μ.Κ: Το ποδόσφαιρο είναι αθλητισμός και ο αθλητισμός είναι πολιτισμός. Η βία δεν έχει καμία θέση στους αγωνιστικούς χώρους, είναι το αντίθετο του πολιτισμού. Εάν η πολιτεία το θελήσει ουσιαστικά κι εμείς οι ίδιοι σταθούμε αρωγοί της, εννοείται ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να αλλάξει. Χρειάζονται βέβαια δραστικά μέτρα τα οποία υπάρχουν άνθρωποι περισσότερο αρμόδιοι από εμένα για να τα αποφασίσουν. Μόλις σήμερα αν δεν κάνω λάθος ανακοινώθηκαν μερικά τέτοια.
Όσο υπάρχει ερασιτεχνικός αθλητισμός, μαγεία και ρομαντισμός δε θα σταματήσουν να υπάρχουν. Ερασιτέχνης σημαίνει εραστής της τέχνης. Όσο οι άνθρωποι αγαπούν ανιδιοτελώς αυτό που κάνουν, η μαγεία και ο ρομαντισμός θα παραμένουν ζωντανά. Δεν χρειάζονται πολλά. Πάρε το παιδί σου την Κυριακή το πρωί και πήγαινε να δεις την ομάδα της γειτονιάς σου. Πάρε έναν καφέ κι ένα σάντουιτς και στάσου μαζί του στις τσιμεντένιες εξέδρες. Αφουγκράσου… Κάπως έτσι πρέπει να είναι ο Παράδεισος… Κάνω λάθος;
Β.Μ : Πόσο δύσκολο είναι για έναν νεόκοπο συγγραφέα να βρει τρόπο ώστε κάποιος από τους εκδοτικούς οίκους να εκδώσει τα έργα του;
Μ.Κ: Είναι αρκετά δύσκολο, αλλά τίποτα που αξίζει πραγματικά στη ζωή δεν είναι εύκολο. Αν μπορούσα να δώσω μια συμβουλή σ’ αυτούς που μόλις ξεκινούν, θα ήταν να διαβάζουν και να γράφουν πολύ, να πιστεύουν στον εαυτό τους και να μην τα παρατούν. Να απευθύνονται σε εκδοτικούς οίκους που το προφίλ τους ταιριάζει μέσες άκρες με αυτά που γράφουν, να έχουν επιμονή, και η γραφή τους αναμφίβολα κάποια στιγμή θα βρει το δρόμο της. Δεν είναι στο χέρι της εξάλλου, έτσι δεν είναι;
συνέντευξη
Βαγγέλης Μπουμπάκης
Μάρτης 2022
